Oorlog herdenken is oorlog voorkomen

De Zeemanspot

De “Zeemanspot” was een verzetsorganisatie die gedurende de bezetting van Nederland in de Tweede Wereldoorlog financiële steun verleende aan de families van buitengaats verkerende Nederlandse zeelieden. Uit deze organisatie is later het zogenaamde “Landrottenfonds” ofwel het Nationaal Steun Fonds voortgekomen dat ook wel als de bank van het verzet wordt gezien.

De eerste groep van Nederlanders die onder druk werden gezet door de bezetter waren de families van de zeevarenden die weigerden terug te keren naar de bezette gebieden om zich onder Duitse controle te plaatsen. Naar schatting bleven de meeste van de 18.000 zeelieden na 1940 weg uit Nederland. Na eerste dreigementen werden de rederijen in oktober 1941 geboden om het betalen van gages op zogenaamde week- en maandbrieven te stoppen. Als gevolg zouden de achtergebleven gezinnen alleen aanspraak kunnen maken op een minimale steun volgens de normen van Maatschappelijk Hulpbetoon.De bezetter hoopt op deze manier Nederlandse zeelieden te bewegen terug te keren naar Nederland en hen zo te onttrekken aan de geallieerden strijdkrachten.

Op verschillende plekken ontstonden spontane hulpcomités voor de betroffen families. Een vroeg voorbeeld is het Tromp Fonds, opgericht door de oud marineofficier Iman Jacob van den Bosch, werkzaam bij Philips, die in december 1940 in Eindhoven al was begonnen met het ondersteunen van de families van militair personeel, vissers en zeevarenden die na de meidagen van 1940 naar Engeland waren vertrokken. Na de directe maatregelen van de Duitse bezetter tegen de families van zeevarenden werd toen de Zeemanspot opgericht onder leiding van Abraham Filippo, gezagvoerder bij de Holland-Amerika Lijn (HAL), woonachtig in Rotterdam.

Lees verder in het document hieronder.